Verkiezingsdag
Veel water stroomde voorbije weken van de rivieren tot aan de zee, de Noordzee; veel regen viel in voorbije weken uit donkergrijze hemel, uit volgezogen wolken; veel water verzonk in afvoersystemen en bleef vaak op straten, pleinen, paden, tuinen, akkers en weilanden staan. Verzadigde gronden met bijvoorbeeld wegrottende aardappelen tot gevolg.
Sinds de val van het kabinet op 8 juli en de Epifanie van de MP vertoonde de Tweede Kamer der Staten Generaal een ongekende leegloop en het CDA opvallend veel overlopers naar NSC of BBB. Bijbelvastheid geflexibiliseerd, oog voor eigen toekomst en carrière, twee partijen die een politiek samenlevingscontract aangingen, een Dierenpartij in chaos en interne strijd, en dan vanaf 7 oktober een nieuwe fase in het oude conflict in het Midden-Oosten met uitwerkingen over heel de wereld, inclusief demonstraties en confrontaties tussen voor-en tegenstanders van Israël of de Palestijnen en Gazanen. Woede, verontwaardiging, frustratie en verdriet over zo veel doden, gewonden, verwoesting. Dagelijks vulden de verse beelden van alle ellende van beide zijden de tv-schermen overal ter wereld.
En toch, toch wisten de politieke tegenstrevers in ons landje elkaar vooral te vinden in debatten en strijd over binnenlandse thema’s met – voorop – het oer-SP onderwerp van bestaanszekerheid; vervolgens immigratie, wonen en zorg. De terugtocht van Mark liet geen leegte achter; begrijpelijk gezien de energieke wijze waarop Dilan vooral veel naar voren en vooral niet naar achteren wilde kijken. Op billboards door gans ons land prijkte haar beeltenis met de wervende tekst: ik sta aan jouw kant! De bedenkers(v/m) van deze verkiezingsslogan hadden kennelijk hun inspiratie gevonden in de trendy wereld van moderne marketing: laat het vooral betrokken, duidelijk en empathisch klinken. Dieper doordenken is niet echt de bedoeling. Makkelijke boodschap, weids en vaag. Iedereen mag zich aangesproken voelen. Wat zij bedoelt blijft in herfstige nevels gehuld.
En de onvermijdelijke peilingen peilden van week tot week en nog later in de verkiezingsstrijd zelfs van dag tot dag de populariteit van partijen en kandidaten alsof het om de keuze van een klassenvertegenwoordiger (v/m) of een deelnemer (v/m) aan een tv-programma ging. De enige peiling die telt is vandaag, woensdag 22 november. De demissionaire premier toert al een tijdje rond en gaf er blijk van toch geen lesgever te willen worden ( welk een verrassing!) maar zin te hebben in een internationale baan als secretaris-generaal van de NAVO.
We laten het mediale optreden van de volgens hemzelf mildere Geert Wilders even rusten; Frans Timmermans ventte volop groen-rode idealen en plannen uit; BBB werkte nerveus aan zijn profiel voor boeren, gewone burgers en platteland dat helaas voor hen inmiddels ook al door anderen gekaapt was; Rob Jetten streed met passie voor eigen kernthema’s zoals energietransitie, klimaataanpassingen, onderwijs en innovatie; Volt-voorman Laurens Dassen eveneens gepassioneerd voor een Nederland binnen een Europese unie als Verenigde Staten van Europa. Enkele deelnemende partijen laat ik hier onbesproken; 26 partijen stonden vandaag op het stembiljet; het schrijftafeltje in het stemhokje was echt veel te klein, maar dat kan een burger zijn eigen gemeente niet kwalijk nemen. De avond wordt lang en spannend; volgens velen waren er nog nooit in onze parlementaire geschiedenis zo vele zwevende kiezers en strategische kiezers. De professionele peilers hadden er wel enigszins de pee over in: zo kun je je niet zo makkelijk profileren als verkiezingsgoeroe. Nederland, een land in afwachting van zijn eigen moedige (?) of nostalgische (?) keuzes. Hoe luidde ook alweer de titel van Joachim Meyerhoff’s roman uit 2013? “Wann wird es wieder so, wie es nie war?”
kunstwerk “Fantomas” van Harnell – 2023
Recente reacties